descartes'in kötü cini - binbir sözlük
descartes ustanın şüpheciliğin doruklarına ulaşıp ortaya attığı hipotez. kesin/gerçek bilgiyi nasıl bilebiliriz diye düşünüyor. duyularla olabilir mi diyor. suya bir kalem attığımızda görüntüsünü kırılmış görüyoruz, kalem aslında kırılmış değil. bu örnekten yola çıkarak diyor ki duyularımız bizi yanıltabilir, bu cepte. bunda bir sorun yok.
usumuzla gerçeğe ulaşabilir miyiz diye düşünüyor, ve asıl sorun burada beliriyor. usundan da şüphe ediyor. kötü cin hipotezi burada ortaya çıkıyor: peki ya usumuz da bizi yanıltıyorsa? ya bizi aldatan kötü bir cin varsa? ve bildiğimiz tüm gerçeklik bu kötü cinin bizi yanıltmasıyla şekillenmişse? bu demektir ki doğru bildiğimiz bilgiler; 2+2=4 eder gibi, matematik ve diğer rasyonel bilimler bile yanlış olabilir.
descartes her şeyden şüphe etmemiz gerektiğini söyler. bu şüphe bir amaç değil doğru bilgiye ulaşmak için bir araçtır.

bu düşüncelerden yola çıkarak bir sonuca ulaşır:
“kesin olan bir şey var. bir şeyin doğruluğundan şüphe etmek. şüphe etmek düşünmektir. düşünmekse var olmaktır. öyleyse var olduğum şüphesizdir. düşünüyorum, öyleyse varım. ilk bilgim bu sağlam bilgidir. şimdi bütün öteki bilgileri bu bilgiden çıkarabilirim.”

kötü cinin bizi kandıramayacağı bir konu vardır o da kendimizin var olduğu gerçeğidir. ve tüm bilgilerimiz bir aldatmacanın ürünü olsa bile, şüphe ettiğimiz gerçeği şüphesiz gerçektir.
s-zl-k-yaz-alt