anksi̇yete (kaygi) nedi̇r?
araştırmalara göre her 100 kişiden dördü aksiyete ile karşı karşıya. cambridge üniversitesi'nde yapılan çalışmalar, anksiyeteden en çok 35 yaşın altındakilerin, kadınların ve ruhsal problemler yaşayanların etkilendiğini söylüyor. anksiyete (kaygı) bozukluğunun temel özelliği günlük hayatta kendinizi nedensiz ve engelleyemediğiniz bir şekilde sürekli sinirli, gergin, huzursuz ve sıkıntılı hissetmenizdir. genel anksiyete bozukluğu, obsesif kompülsif bozukluk, panik atak, panik bozukluğu, travma sonrası stres bozukluğu, sosyal fobi ve özgül fobiler (kedi, köpek, uçak fobisi gibi) anksiyete bozukluğunun çeşitleridir. travmatik yaşam olaylarının ve genetik yatkınlığın anksiyete bozukluğuna neden olduğu düşünülmektedir.
anksiyetenin belirtileri:
• kaygılı, sıkıntılı, gergin, tuhaf hissedersiniz.
• kendi değerinizden şüphe duyarsınız, özgüveniniz sarsılır.
• başınız döner, gözleriniz hafif kararır, çevrenizden kopmuş hissedersiniz.
• titremeye, sallanmaya başlayabilirsiniz, avuçlarınız terler.
• sürekli ağlamak ister, umutsuz hissedersiniz. • konsantre olmak, hatırlamak zorlaşır.
• hayatınızdaki üzücü olaylara yoğunlaşırsınız.
• i̇nsanların sözleri kafanızda dolaşıp durur.
• i̇çinde bulunduğunuz çevreden, durumdan kaçmak
ayrıca; toplu taşımadan, ıssız yerlere gitmekten veya sosyal ortamlara girmekten kaçınıyorsanız,
i̇ştahınızda belirgin bir azalma veya artış varsa,
aşırı terliyorsanız, gerginlik ve kas ağrılarınız, karın ağrılarınız, hızlı nefes alma gibi fiziksel belirtileriniz varsa,
odaklanmakta güçlük çekiyorsanız,
uykuya dalmakta güçlük çekiyorsanız,
dış görünüşünüzde önemli değişiklikler (hızlı kilo kaybı, özbakımı ihmal etmek, yıkanmamış ve ütülenmemiş kıyafetlerle işe gitmek gibi) varsa,
son zamanlarda güvenlik ihtiyacınız arttıysa, siz de anksiyete yaşıyor olabilirsiniz.
pani̇k atak - pani̇k bozukluğu nedi̇r?
beynimizde bizi hayatta tutmaya ve tehlikelerden korumaya yarayan bir alarm merkezi vardır. panik atak bir nevi bu alarm merkezinin bozulmasıdır. yani diğer bir deyişle; araba alarmının yanından geçen kedi veya köpeğe çalmasıdır. panik atak-panik bozukluğu, hayat kalitesini ciddi derecede bozan ve tedavi edilmediği sürece devam eden psikolojik bir rahatsızlıktır.
panik atak; kalp çarpıntısı, nefes nefese kalma, boğuluyormuş gibi olma, soluğun kesilmesi, göğüste sıkışma, nabiz yükselmesi, baş dönmesi, terleme, titreme gibi yoğun fiziksel belirtilerin bazılarının, yineleyen ve beklenmedik şekilde yaşandığı yoğun korku ve rahatsızlık duyma halidir.
panik atak esnasında alarm merkezinin savunma tedbirleri ve adrenalin artışı ile nefes alış veriş düzensizleşir. nefes ya çok hızlı alınıp verilmiş ya da çok fazla tutulmuştur. bu durumda kandaki karbondioksit ve oksijen dengesi bozulur. sık nefes alıp verildiğinde, ihtiyaç olmadığı halde alınan aşını oksijen vücut dengesini geçici olarak bozar. kalp çarpıntısı, karıncalanma, baş dönmesi yapar. nefesi tutmak da göğüste ağrı hissi yaratır. bu belirtileri kötü bir sebebe, bir felakete ("kalp krizi geçiriyorum", "öleceğim", "bayılacağım", "kontrolümü kaybedeceğim"... gibi düşünceler) yoran kişi daha da korkar ve daha düzensiz nefes alır. bu bir kısır döngü şeklinde atağın gerçekleşmesini sağlar.
belli bir tetikleyiciyle ya da bir tetikleyici (sebep) olmaksızın (ortada korkacak bir şey yokken) bunları yaşayan kişi, bu durumu anlamlandıramaz ve dikkati bedenine yönelir. hızlı kesik ve sık nefes almanın doğal ve sağlıklı sonucu olan bu durum kişi tarafından böyle algılanamayacağından alarm sistemi devreye girer ve atak gerçekleşmiş olur. kişi bu durumda kaçmaya ya da yardım aramaya (hastane) çalışır. bu korkunç deneyimi tekrar yaşamaktan korkar. bunu yaşayabileceği durumlardan ve yardım alamayacağı yerlerden uzak durmaya başlayabilir. panik ataklarıyla başa çıkabilmek ya da belirtilerinden kaçabilmek için davranış değişiklikleri yaşar. kendince, hayat kalitelerini düşüren birtakım önlemler alır.
• atakların tekrar etmesine yönelik sürekli endişe, • atağın sonucunda başına geleceklerden korkma (ölüm, kalp krizi geçirme, delirme gibi), • ataklardan korunmak için davranışlarını, gittiği yerleri vs.
değiştirme,
• atak yaşanabilecek ve bu durumda kaçmanın ya da yardım almanın zor olabileceği durum ya da yerlerden uzak durmak, gibi belirtiler de panik atak belirtisidir.
panik bozukluk nasıl oluşur?
kişinin yaşamış olduğu panik atakların hoş olmayan bedensel duyumlara neden olması ve yanlış yorumlanması sonucunda, tekrar yaşanmasına yönelik korku hali yaşar ve kişi tetikte olma haline bürünür (beklenti anksiyetesi).bedensel duyumlarına daha da dikkat etmeye, onları izlemeye başlar. benzer duyumları hissetmeye başladığında kendisini rahatlatmak için çeşitli yollar geliştirmeye çalışır. hastaneye gidebilir, ilaç kullanabilir. bu tür davranışlar kişinin kaçma davranışına sebebiyet verir. panik atağın panik bozukluğa dönmesine sebebiyet verir. panik bozukluğu olan kişilerin strese karşı aşırı duyarlı olduğu düşünülmektedir.
psk.dnş.aysel keski̇n
araştırmalara göre her 100 kişiden dördü aksiyete ile karşı karşıya. cambridge üniversitesi'nde yapılan çalışmalar, anksiyeteden en çok 35 yaşın altındakilerin, kadınların ve ruhsal problemler yaşayanların etkilendiğini söylüyor. anksiyete (kaygı) bozukluğunun temel özelliği günlük hayatta kendinizi nedensiz ve engelleyemediğiniz bir şekilde sürekli sinirli, gergin, huzursuz ve sıkıntılı hissetmenizdir. genel anksiyete bozukluğu, obsesif kompülsif bozukluk, panik atak, panik bozukluğu, travma sonrası stres bozukluğu, sosyal fobi ve özgül fobiler (kedi, köpek, uçak fobisi gibi) anksiyete bozukluğunun çeşitleridir. travmatik yaşam olaylarının ve genetik yatkınlığın anksiyete bozukluğuna neden olduğu düşünülmektedir.
anksiyetenin belirtileri:
• kaygılı, sıkıntılı, gergin, tuhaf hissedersiniz.
• kendi değerinizden şüphe duyarsınız, özgüveniniz sarsılır.
• başınız döner, gözleriniz hafif kararır, çevrenizden kopmuş hissedersiniz.
• titremeye, sallanmaya başlayabilirsiniz, avuçlarınız terler.
• sürekli ağlamak ister, umutsuz hissedersiniz. • konsantre olmak, hatırlamak zorlaşır.
• hayatınızdaki üzücü olaylara yoğunlaşırsınız.
• i̇nsanların sözleri kafanızda dolaşıp durur.
• i̇çinde bulunduğunuz çevreden, durumdan kaçmak
ayrıca; toplu taşımadan, ıssız yerlere gitmekten veya sosyal ortamlara girmekten kaçınıyorsanız,
i̇ştahınızda belirgin bir azalma veya artış varsa,
aşırı terliyorsanız, gerginlik ve kas ağrılarınız, karın ağrılarınız, hızlı nefes alma gibi fiziksel belirtileriniz varsa,
odaklanmakta güçlük çekiyorsanız,
uykuya dalmakta güçlük çekiyorsanız,
dış görünüşünüzde önemli değişiklikler (hızlı kilo kaybı, özbakımı ihmal etmek, yıkanmamış ve ütülenmemiş kıyafetlerle işe gitmek gibi) varsa,
son zamanlarda güvenlik ihtiyacınız arttıysa, siz de anksiyete yaşıyor olabilirsiniz.
pani̇k atak - pani̇k bozukluğu nedi̇r?
beynimizde bizi hayatta tutmaya ve tehlikelerden korumaya yarayan bir alarm merkezi vardır. panik atak bir nevi bu alarm merkezinin bozulmasıdır. yani diğer bir deyişle; araba alarmının yanından geçen kedi veya köpeğe çalmasıdır. panik atak-panik bozukluğu, hayat kalitesini ciddi derecede bozan ve tedavi edilmediği sürece devam eden psikolojik bir rahatsızlıktır.
panik atak; kalp çarpıntısı, nefes nefese kalma, boğuluyormuş gibi olma, soluğun kesilmesi, göğüste sıkışma, nabiz yükselmesi, baş dönmesi, terleme, titreme gibi yoğun fiziksel belirtilerin bazılarının, yineleyen ve beklenmedik şekilde yaşandığı yoğun korku ve rahatsızlık duyma halidir.
panik atak esnasında alarm merkezinin savunma tedbirleri ve adrenalin artışı ile nefes alış veriş düzensizleşir. nefes ya çok hızlı alınıp verilmiş ya da çok fazla tutulmuştur. bu durumda kandaki karbondioksit ve oksijen dengesi bozulur. sık nefes alıp verildiğinde, ihtiyaç olmadığı halde alınan aşını oksijen vücut dengesini geçici olarak bozar. kalp çarpıntısı, karıncalanma, baş dönmesi yapar. nefesi tutmak da göğüste ağrı hissi yaratır. bu belirtileri kötü bir sebebe, bir felakete ("kalp krizi geçiriyorum", "öleceğim", "bayılacağım", "kontrolümü kaybedeceğim"... gibi düşünceler) yoran kişi daha da korkar ve daha düzensiz nefes alır. bu bir kısır döngü şeklinde atağın gerçekleşmesini sağlar.
belli bir tetikleyiciyle ya da bir tetikleyici (sebep) olmaksızın (ortada korkacak bir şey yokken) bunları yaşayan kişi, bu durumu anlamlandıramaz ve dikkati bedenine yönelir. hızlı kesik ve sık nefes almanın doğal ve sağlıklı sonucu olan bu durum kişi tarafından böyle algılanamayacağından alarm sistemi devreye girer ve atak gerçekleşmiş olur. kişi bu durumda kaçmaya ya da yardım aramaya (hastane) çalışır. bu korkunç deneyimi tekrar yaşamaktan korkar. bunu yaşayabileceği durumlardan ve yardım alamayacağı yerlerden uzak durmaya başlayabilir. panik ataklarıyla başa çıkabilmek ya da belirtilerinden kaçabilmek için davranış değişiklikleri yaşar. kendince, hayat kalitelerini düşüren birtakım önlemler alır.
• atakların tekrar etmesine yönelik sürekli endişe, • atağın sonucunda başına geleceklerden korkma (ölüm, kalp krizi geçirme, delirme gibi), • ataklardan korunmak için davranışlarını, gittiği yerleri vs.
değiştirme,
• atak yaşanabilecek ve bu durumda kaçmanın ya da yardım almanın zor olabileceği durum ya da yerlerden uzak durmak, gibi belirtiler de panik atak belirtisidir.
panik bozukluk nasıl oluşur?
kişinin yaşamış olduğu panik atakların hoş olmayan bedensel duyumlara neden olması ve yanlış yorumlanması sonucunda, tekrar yaşanmasına yönelik korku hali yaşar ve kişi tetikte olma haline bürünür (beklenti anksiyetesi).bedensel duyumlarına daha da dikkat etmeye, onları izlemeye başlar. benzer duyumları hissetmeye başladığında kendisini rahatlatmak için çeşitli yollar geliştirmeye çalışır. hastaneye gidebilir, ilaç kullanabilir. bu tür davranışlar kişinin kaçma davranışına sebebiyet verir. panik atağın panik bozukluğa dönmesine sebebiyet verir. panik bozukluğu olan kişilerin strese karşı aşırı duyarlı olduğu düşünülmektedir.
psk.dnş.aysel keski̇n
